Dünya Düzeninde Çok Kutupluluğa Geçiş Gözlemleniyor
Münih Güvenlik Raporu 2025'e göre, dünya siyasi dinamikleri ABD'nin tek kutupluluktan çok kutupluluğa geçiş yaptığını ve bu süreçte gerilimlerin arttığını ortaya koydu.
DÜNYANIN ÇOK KUTUPLU SİSTEME GEÇİŞİ
Münih Güvenlik Raporu 2025, 61. Münih Güvenlik Konferansı öncesinde yayımlanarak, dünyanın ABD liderliğindeki tek kutupluluktan çok kutupluluğa doğru kaydığını ve bu süreçte gerilimlerin arttığını belirtiyor. ABD-Çin rekabeti mi yoksa daha kapsamlı bir çok kutuplu sistem mi oluşacağı belirsizliğini korurken, çok kutupluluk sürecinin hız kazandığı vurgulanıyor. Uluslararası sistemin tek kutupluluk, iki kutupluluk, çok kutupluluk ve kutupsuzluk unsurlarını gösterdiği ifade ediliyor. Ayrıca, nüfuz için yarışan daha fazla sayıda devlete doğru bir güç kaymasının yaşandığı aktarılıyor. KÜRESEL DÜZENDEKİ DEĞİŞİMLER
Raporda, ABD'nin küresel liderlik rolünden çekilmesinin savaş ve barış meseleleri üzerinde derin etkileri olabileceği vurgulanıyor. Raporun odak noktasının ABD, Çin ve Rusya-Ukrayna savaşı olduğu belirtilirken, ekonomik refaha dayalı global güvenliğin önemine dikkat çekiliyor. Çok kutupluluğun, yükselen güçlerin etkisi yanı sıra liberal değerlerin ulusal ve küresel hakimiyetinin azalmasıyla ortaya çıkan ideolojik bölünmelerle kendini gösterdiği ifade ediliyor. Raporda, Soğuk Savaş sonrası dönemi biçimlendiren siyasi ve ekonomik liberalizmin artık tek oyun olmadığı belirtiliyor. OLUMSUZ SENARYOLAR VE RİSKLER
Büyük güçlerin artan tek taraflı eylemleri ve yüksek savunma harcamalarının çok kutupluluk olumsuz etkilerinin baskın olabileceği endişelerini artırdığı belirtiliyor. Ortak kurallar ve etkili çok taraflı işbirliğinin olmadığı bir çatışmalı dünyanın olumsuz senaryosunun gerçekleşme ihtimaline vurgu yapılıyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump'ın bazı politikalarının küresel istikrar açısından risk teşkil ettiği ve çok kutuplu dünyada önemli değişikliklere neden olabileceği ifade ediliyor. RUSYA'YLA KARŞILAŞILAN BELİRSİZLİKLER
Raporda, Rusya'nın sadece Ukrayna’ya karşı askeri bir tehdit oluşturmakla kalmayıp aynı zamanda bir Avrasya düzenine çalıştığı vurgulanıyor. Rusya'nın ekonomik belirsizlik, emperyal aşırılık ve savaşla karşı karşıya olduğu ve emperyalist çabalarını sürdürüp sürdüremeyeceği konusunda belirsizlikler bulunduğu belirtiliyor. Ayrıca, Rusya'nın yanı sıra aşırı hava koşulları, siber saldırılar, dezenformasyon kampanyaları ve iklim değişikliği gibi endişelerin de olduğu aktarılıyor.
