Engelli bireylerin sosyal güvencelerini güçlendiren ve emeklilik sürecini hızlandıran yeni düzenleme TBMM’de yasalaştı. Yeni yasa ile engelli vatandaşlar için erken emeklilik şartları yeniden şekillendirilirken, sigorta başlangıç tarihi, prim gün sayısı ve engellilik oranına göre değişen kriterler netlik kazandı. Malulen emeklilik için prim günü avantajı getirilirken, 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olan Bağ-Kur ve memurlar için de önemli düzenlemeler yapıldı. Engelli bireylerin daha hızlı ve adil bir şekilde emekli olmasını sağlayacak bu reform, sosyal güvenlik sisteminde büyük bir dönüşüm anlamına geliyor.
Yeni Düzenlemenin Getirdiği Temel Değişiklikler
Yeni yasa ile engellilik oranı en az %40 olan sigortalılar, yaş şartı aranmasa da, sigorta başlangıç tarihi, engellilik oranı ve prim gün sayısına bağlı olarak erken emeklilik hakkını elde edebilecek. Özellikle 1 Ekim 2008 sonrası sigortalılar için Bağ-Kur ve memurların da aynı şartlar kapsamında değerlendirilmesi, emeklilik sürecinde adaleti sağlamak amacıyla önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Sigortalılık Süresi ve Prim Gün Şartları
Yeni düzenlemeye göre erken emeklilikte yaş şartı kaldırılırken, sigortalılık süresi ve prim gün şartları şu şekilde belirlendi:
• %40-49 Engellilik Oranı: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.680 prim günü
• %50-59 Engellilik Oranı: 16 yıl sigortalılık süresi ve 4.320 prim günü
• %60 ve Üzeri Engellilik Oranı: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.960 prim günü
Bu şartlar, 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olan Bağ-Kur (4B) ve memurlar için de geçerli kılındı. Ayrıca, 2008 öncesi ile sonrası sigortalılar arasındaki farklar kaldırılarak, vergi indirim belgesi yerine çalışma gücü kaybı oranı esas alınacak; böylece süreç daha hızlı ve pratik bir şekilde tamamlanabilecek.
Malulen Emeklilikte Yenilik: 1.800 Prim Günü Yeterli
Malulen emeklilikte ise, çalışma gücünün en az %60 oranında kaybedildiğinin sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi şartı bulunuyor. Bu durumda, malulen emeklilik hakkı elde edenler yalnızca 1.800 prim günü ile emekli olabiliyor. Düzenleme, engelli emeklilik ile malulen emeklilik arasındaki farkları netleştirirken, engelli emeklilikte sigorta giriş tarihine göre prim günü ve sigortalılık süresi aranırken, malulen emeklilikte bu şartın daha esnek uygulanacağını gösteriyor.
Mevcut Raporlar ve Uygulamadaki Yenilikler
Halihazırda vergi indirimi raporu bulunanlar, emeklilik başvurularında SGK Sağlık Kurulu’ndan yeni bir iş gücü kaybı raporu almak durumunda kalacaklar. Ancak bu durum, mevcut raporların geçerliliğini tamamen ortadan kaldırmayarak, hak kaybını engelleyecek. Ayrıca, engelli emekliler çalışmaya devam edebilirken; malulen emeklilere, çalışma durumunda emekli maaşlarında kesinti uygulanacağı bildiriliyor.
Sonuç: Daha Hızlı ve Adil Bir Erken Emeklilik Süreci
Yeni yasa, engelli vatandaşların erken emeklilik sürecinde daha hızlı ve adil bir değerlendirme yapılmasını hedefliyor. İşlemlerdeki basitleştirme ve farklı sigorta grupları arasındaki eşitleme, sosyal güvenlik sistemimizin vatandaşlarımıza sunduğu imkanları güçlendirecek önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.