Köyde Evi Olanlara yaşadı Müjde geldi

Köy yerleşimlerinde ev sahibi olan ya da yeni yapı planlayan milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren yasal düzenleme Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Gündeme uzun süredir beklenen bu kapsamlı değişiklik, köy evlerinin yasal statüsünden yapı denetimine, idari para cezalarından imar planlarına kadar birçok alanı yeniden şekillendiriyor. Özellikle kaçak yapılaşma ve ruhsatsız binalarla ilgili denetimler sıkılaştırılırken, imar hakkı transferi gibi köklü uygulamalar da yasallaştı.

Yapı Denetimi Sıkılaşıyor, Para Cezaları Artıyor

Yeni düzenlemeyle birlikte yapı denetimi ciddi şekilde güçlendirildi. Artık yapı denetimi hizmet bedelleri, yapılacak inşaatın metrekaresi üzerinden hesaplanacak. Usulsüzlük yapan yapı denetim firmaları yalnızca ceza almıyor; görevini kötüye kullanan mühendis, mimar, teknik personel ve şirket ortakları hakkında 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası da öngörülüyor. Üstelik izinsiz yapılaşmaya yönelik idari para cezaları 50 bin TL’den başlayacak. Bu nedenle özellikle köy alanlarında yapı yapan vatandaşların yasal prosedürleri eksiksiz şekilde tamamlaması büyük önem taşıyor.

İmar Hakkı Aktarımıyla Kamulaştırmasız El Atmaya Son

Kamu yararına yapılan imar planlarında vatandaşın mağduriyetini gidermek amacıyla “imar hakkı aktarımı” sistemi devreye alındı. Buna göre, imar planlarında kamu hizmetine ayrılan bir parselde yapılaşma hakkı başka bir parselde kullanılabilecek. Bu hak, taşınmazın piyasa değerine göre belirlenecek ve kıymet takdir komisyonları tarafından resmen onaylanacak. Böylece hem kamulaştırma maliyetleri azaltılacak hem de mülkiyet kısıtlamaları kaldırılarak vatandaşın dava açmasına gerek kalmadan çözüm sağlanacak.

Değer Artış Payı Yüzde 90'a Çıkıyor

İmar planı değişikliğiyle arsa veya arazisinin değeri artan vatandaşlara yönelik dikkat çeken bir uygulama da “değer artış payı” oldu. Yeni yasayla birlikte bu artıştan %90 oranında pay alınacak. Bu bedel, taşınmaz sahibinden peşin ya da taksitle tahsil edilecek. Böylece belediyeler ya da ilgili kamu kurumları, imar planından doğan değer artışlarını sosyal denge gözeterek kamuya kazandırmış olacak.

Kule ve Direkler İçin Ruhsat Şartı Getirildi

İmar planı bulunmayan yerlerde özellikle GSM operatörleri tarafından kurulan kule ve direkler için yeni ruhsatlandırma sistemi getirildi. Artık bu tür yapılar için ruhsat almak isteyenler, detaylı haritalarla birlikte başvuru yapmak ve onay almak zorunda kalacak. Bu durum, köy ve kırsal alanlarda yapılan altyapı yatırımlarında düzen ve denetimi artıracak.

GES ve RES Projeleri Denetim Dışı Kalacak

Bir diğer dikkat çeken düzenleme ise güneş ve rüzgar enerji santrallerine (GES ve RES) yönelik oldu. Bu tesisler yapı denetimi kapsamından çıkarıldı. Bu adım, enerji yatırımlarının önündeki engelleri azaltmak adına önemli görülüyor. Ancak, temel çevresel koşullar ve kurulum izinleri yine diğer yasal mevzuatlar çerçevesinde geçerli olacak.

Türkiye Çevre Ajansı’na Yeni Yetkiler

Yeni yasa kapsamında Türkiye Çevre Ajansı da yetki alanını genişletiyor. Ajans, artık çeşitli şirketler kurabilecek, mevcut şirketlere ortak olabilecek ve doğrudan ticari faaliyette bulunabilecek. Bu değişiklik, çevre koruma projelerinin hızlandırılmasını ve daha güçlü bir finansal yapıya kavuşmasını hedefliyor.

Köyde Evi Olanlar Ne Yapmalı?

Yeni yasa, köy yerleşimleri başta olmak üzere tüm kırsal alanlarda yapı sahiplerinin daha dikkatli hareket etmesini gerektiriyor. Yapı ruhsatı olmayan evler, kaçak yapı kapsamına alınabilir ve yüksek cezalarla karşı karşıya kalınabilir. Ayrıca aile iş yerlerinde ya da tarımsal yapılarda da artık denetim ve ruhsat süreçleri yakından takip edilecek. Köyde evi olan vatandaşlar ya da yeni yapı inşa etmeyi planlayanlar, belediyeler ve ilgili kurumlarla iletişime geçerek projelerini yasaya uygun şekilde yürütmeli.

Köyde yaşamak artık daha düzenli ve kontrollü bir hale gelirken, vatandaşların bu değişikliklere uyum sağlaması hem cezai yaptırımlardan kaçınmak hem de mülkiyet haklarını güvence altına almak açısından büyük önem taşıyor.